TR: Spot Ve Vadeli İşlemler Arasındaki Risk Dengesi

Spot ve Vadeli İşlemler Arasındaki Risk Dengesi

Kripto para piyasalarında işlem yaparken, yatırımcılar genellikle iki ana piyasa türüyle karşılaşırlar: Spot market (Spot piyasa) ve vadeli işlemler (futures). Spot piyasada, bir varlığı (örneğin Bitcoin) anında satın alır veya satarsınız. Vadeli işlemlerde ise, gelecekteki bir tarihte belirlenen bir fiyattan alım veya satım yapmak üzere bir Futures contract (Vadeli sözleşme) alırsınız.

Bu iki piyasa türü, farklı risk ve getiri profilleri sunar. Başarılı bir Kripto para alım satım stratejisi oluşturmak, bu iki mekanizma arasındaki riski nasıl dengeleyeceğinizi anlamaktan geçer. Bu denge, sadece ne zaman alım satım yapacağınızı değil, aynı zamanda mevcut pozisyonlarınızı nasıl koruyacağınızı da belirler.

Spot ve Vadeli İşlemlerin Temel Risk Farkları

Spot piyasa nispeten basittir: Varlığı elinizde tutarsınız. Risk, varlığın fiyatının düşmesidir. Eğer fiyat düşerse, elinizdeki varlığın değeri azalır.

Vadeli işlemler ise kaldıraç kullanma imkanı sunduğu için riskleri katlar. Kaldıraç, küçük bir teminatla büyük pozisyonlar açmanızı sağlar, bu da potansiyel kârı artırırken, küçük bir fiyat hareketinin bile tüm teminatınızı kaybetmenize (likidite olmanıza) neden olabileceği anlamına gelir. Vadeli işlemler, Kaldıraç etkisi nedeniyle spot piyasaya göre çok daha yüksek bir Likidite riski taşır.

Bu farklılıklar göz önüne alındığında, yatırımcıların çoğu, spot varlıklarını korumak (hedge etmek) veya ek kâr elde etmek için vadeli işlemleri kullanmanın yollarını arar.

Riski Dengelemek: Kısmi Koruma (Partial Hedging)

Spot varlıklarınızı koruma altına almanın en yaygın yollarından biri, vadeli işlemleri kullanarak kısmi koruma yapmaktır. Bu, tüm spot varlıklarınızı riske atmadan, piyasa düşüşlerinden korunma anlamına gelir.

Diyelim ki elinizde 1 BTC değerinde Bitcoin var (Spot pozisyonunuz Long). Piyasada kısa vadeli bir düşüş bekliyorsunuz ancak uzun vadede Bitcoin'e inanıyorsunuz. Tüm BTC'nizi satmak yerine, vadeli piyasada 0.5 BTC’lik bir Short (satış) pozisyonu açabilirsiniz.

Bu strateji, Basit Kripto Para Koruma (hedging) Senaryoları başlığı altında daha detaylı incelenebilir.

Kısmi koruma, spot varlıklarınızın yarısının düşüşten korunması anlamına gelirken, diğer yarısı piyasa düşüşüne maruz kalır. Eğer fiyat düşerse, spot varlığınız değer kaybeder, ancak vadeli piyasadaki Short pozisyonunuz kâr eder ve bu kaybı dengeler. Eğer fiyat yükselirse, spot varlığınız kâr eder, vadeli pozisyonunuz ise küçük bir zarar yazar (işlem maliyetleri hariç).

Bu yaklaşım, Dynamic risk management pratiğinin temelini oluşturur.

İşlem Zamanlaması İçin Teknik Göstergeler

Spot varlıklarınızı ne zaman artıracağınıza veya vadeli pozisyonlarınızı ne zaman açıp kapatacağınıza karar verirken teknik analiz araçları yardımcı olabilir. Basit göstergeler, piyasa momentumunu ve aşırı alım/satım durumlarını anlamak için faydalıdır.

1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)

RSI (Relative Strength Index), bir varlığın aşırı alım (genellikle 70 üzeri) veya aşırı satım (genellikle 30 altı) koşullarında olup olmadığını gösterir.

• **Spot Giriş:** Eğer RSI 30 seviyesinin altına düşerse, bu bir alım fırsatı (düşüşün yavaşladığına dair bir işaret) olarak yorumlanabilir. RSI Ile Alım Satım Giriş Zamanlaması bu konuyu derinlemesine ele alır.
• **Vadeli Koruma (Hedge) Çıkışı:** Eğer spot pozisyonunuz için açtığınız bir hedge (koruma) pozisyonu varsa ve RSI 70 üzerine çıkıyorsa, piyasanın aşırı ısındığını gösterir; bu, hedge pozisyonunuzu kapatmak için bir sinyal olabilir.

2. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)

MACD (Moving Average Convergence Divergence), trendin yönünü ve gücünü ölçer. İki hareketli ortalamanın birbirine göre konumunu gösterir.

• **Trend Teyidi:** MACD çizgisinin sinyal çizgisini yukarı kesmesi (golden cross), yükseliş trendinin başladığını gösterebilir ve spot alımlar için uygun bir zaman olabilir. Tersine, aşağı kesişim (death cross) düşüş trendini işaret eder ve vadeli Short pozisyonları için fırsat yaratabilir. MACD Kullanarak Trend Dönüşlerini Yakalama tekniklerini incelemek önemlidir.

3. Bollinger Bantları

Bollinger Bands, piyasanın volatilite (oynaklık) seviyesini ölçer. Bantlar daraldığında volatilite düşüktür, genişlediğinde ise yüksektir.

• **Volatilite Sıkışması:** Bantlar daraldığında (sıkıştığında), genellikle büyük bir fiyat hareketinin yaklaştığı anlamına gelir. Bu, hem spot hem de vadeli işlemler için giriş noktalarını belirlemede kullanılabilir. Bollinger Bantları Ile Volatiliteyi Yönetme stratejileri, bu sıkışmaları avantaja çevirmenizi sağlar.

Risk Yönetimi Tablosu Örneği

Risk yönetimi, sadece teknik göstergelere değil, aynı zamanda pozisyon büyüklüğüne de bağlıdır. Aşağıdaki tablo, basit bir spot pozisyonu yönetirken vadeli işlemlerin nasıl kullanılabileceğini gösterir:

Durum	Spot Pozisyon (BTC)	Vadeli İşlem (Futures) Pozisyonu	Amaç
Beklenti: Hafif Düşüş	1 BTC Long	0.3 BTC Short	Kısmi korunma (Hedge)
Beklenti: Güçlü Yükseliş	1 BTC Long	0 BTC (veya küçük Long)	Spot pozisyona odaklanma
Beklenti: Sert Düşüş	1 BTC Long	1 BTC Short	Tam koruma (Market Neutral)

Bu tür bir planlama, Understanding Risk Management in Crypto Trading prensiplerine uyar.

Psikolojik Tuzaklar ve Risk Notları

Teknik analiz ve stratejiler ne kadar sağlam olursa olsun, insan psikolojisi çoğu zaman en büyük riski oluşturur. Spot ve vadeli işlemlerin bir arada kullanılması, duygusal yükü artırabilir.

Aşırı Güven ve Kaldıraç Tuzağı Vadeli işlemlerin sunduğu yüksek kaldıraç, yatırımcıları aşırı güvene itebilir. Spot pozisyonunuzu korumak için açtığınız bir hedge pozisyonu, eğer kaldıraç çok yüksekse, küçük bir fiyat dalgalanmasında bile likide olabilir. Kendi risk toleransınızı bilmek ve kaldıraç oranlarını düşük tutmak esastır. Vadeli işlemlerin spot piyasaya göre avantajları ve dezavantajları Crypto Futures vs Spot Trading: Key Differences and Strategic Advantages makalesinde detaylandırılmıştır.

Fırsat Maliyeti Kaygısı (FOMO) Eğer piyasa yükselirken sadece spot pozisyonunuzla yetinip vadeli işlem açmazsanız, "daha fazla kazanabilirdim" endişesi yaşayabilirsiniz. Tersine, düşüş beklerken açtığınız hedge pozisyonu kâr etmezse, "pozisyonumu korumamalıydım" pişmanlığı duyulur. Bu duygusal tepkiler, rasyonel karar almayı engeller. Her zaman önceden belirlenmiş bir Risk iştahı seviyesinde kalmak önemlidir.

Marjin Yönetimi Vadeli işlemlerde, pozisyonunuzu açık tutmak için bir Marjin (teminat) ayırmanız gerekir. Spot varlıklarınızın değerini düşürmek yerine, vadeli pozisyonunuzun marjini eriyebilir. Bu nedenle, vadeli işlemler için ayrılan sermayenin, spot varlıklarınızın değerini etkilemeyecek şekilde izole edilmesi gerekir. Bu, Kripto Vadeli İşlem Borsaları: En İyi Platformlar ve Karşılaştırmalar seçiminde de önemli bir faktördür.

Özetle, spot piyasa uzun vadeli birikim ve temel varlık tutma yeriniz olmalıdır. Vadeli işlemler ise bu birikimi korumak, piyasa koşullarına hızlı tepki vermek ve kaldıraç yoluyla stratejik kâr elde etmek için kullanılan bir araçtır. İkisini dengelemek, disiplinli analiz ve sağlam bir Pozisyon Büyüklüğü planlaması gerektirir.

See also (on this site)

• Basit Kripto Para Koruma (hedging) Senaryoları
• RSI Ile Alım Satım Giriş Zamanlaması
• MACD Kullanarak Trend Dönüşlerini Yakalama
• Bollinger Bantları Ile Volatiliteyi Yönetme

Recommended articles

• Essential Tips for Managing Risk in Crypto Futures Trading
• Kripto Vadeli İşlem Borsaları: En İyi Platformlar ve Karşılaştırmalar
• Crypto Futures vs Spot Trading: Mana yang Lebih Menguntungkan?
• Crypto Futures Arbitrage: Using Breakout Trading and Position Sizing for Risk Control
• 2024 Crypto Futures: Beginner’s Guide to Trading Risk Management"

Recommended Futures Trading Platforms

Platform	Futures perks & welcome offers	Register / Offer
Binance Futures	Up to 125× leverage, USDⓈ-M contracts; new users can receive up to 100 USD in welcome vouchers, plus lifetime 20% fee discount on spot and 10% off futures fees for the first 30 days	Sign up on Binance
Bybit Futures	Inverse & USDT perpetuals; welcome bundle up to 5,100 USD in rewards, including instant coupons and tiered bonuses up to 30,000 USD after completing tasks	Start on Bybit
BingX Futures	Copy trading & social features; new users can get up to 7,700 USD in rewards plus 50% trading fee discount	Join BingX
WEEX Futures	Welcome package up to 30,000 USDT; deposit bonus from 50–500 USD; futures bonus usable for trading and paying fees	Register at WEEX
MEXC Futures	Futures bonus usable as margin or to pay fees; campaigns include deposit bonuses (e.g., deposit 100 USDT → get 10 USD)	Join MEXC

Join Our Community

Follow @startfuturestrading for signals and analysis.